Thềm Sơn Hà
Ngày
21 tháng 1 năm 74
Nơi gởi : Tòa Đại sứ Hoa Kỳ/ Sài Gòn
Nơi nhận: Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ/Washington
D.C.
1.-
Trong tham khảo B, DAO * đã cung cấp cho Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương bản ghi
chép chi tiết của các trích đoạn phù hợp từ nhật ký chính thức của Hải quân Việt
Nam. Vì chuyện này xem như đã được thông qua từ Tư lệnh Thái Bình Dương đến Tư
lệnh Hải quân, chúng tôi sẽ không lập lại trừ khi được Bộ Ngoại giao yêu cầu.
2.-
Khi nói đến Hoàng Sa, chúng ta nên chắc chắn là chúng ta chỉ đang thảo luận đến
nhóm Nguyệt Thiềm trong bối cảnh của biến cố xảy ra gần đây. Nhóm này gồm có 5
đảo chính là Hoàng Sa, Cam Tuyền, Duy Mộng,
Vĩnh Lạc và Quang Hòa.
A.-
Trạm khí tượng của Quân lực VNCH trên đảo Hoàng Sa, như chúng ta biết đến là cơ sở thường trực duy nhứt,
hoặc là của Chính phủ Việt Nam hay của bất kỳ nước nào khác, trong nhóm Nguyệt Thiềm.
Chính phủ Việt Nam đã điều hành trạm này từ năm 1954 mặc dù người Pháp đã khởi
sự đầu tiên trong năm 1939. Trạm này thường có từ 20 đến 30 Địa phương quân và
4 chuyên viên khí tượng dân sự.
B.-
Không có sự hiện diện thường trực của Trung Quốc trong nhóm Nguyệt Thiềm, mặc
dù báo cáo cho thấy họ có các toán nhỏ trên đảo Linh Côn, Phú Lâm và vài đảo nhỏ
khác trong nhóm Tuyên Đức. Chiến hạm của Hải quân Việt Nam Cộng Hòa và Hải quân
Trung Quốc thỉnh thoảng ra thanh tra các đảo nhưng không đều đặn cũng như tàu đánh
cá của cả hai nước.
C.-
Không có chiến hạm của VNCH hiện diện thường trực ở quần đảo Hoàng Sa, trong
khoảng thời gian hai hoặc ba tháng, chiến hạm Hải quân VNCH thực hiện những
chuyến thăm viếng thường lệ để tiếp tế cho đài khí tượng trên đảo Hoàng Sa, để
thực hiện công tác thám sát quần đảo và lẽ dĩ nhiên để chứng tỏ chủ quyền.
Trước biến cố gần đây, chuyến công tác tiếp tế cuối cùng cho trạm khí tượng vào
ngày 30/10/1973 đã được thi hành hoàn toàn bình thường, công tác thường lệ này
thời gian thường không quá 72 giờ. Ngày
14 tháng 1, chiến hạm Hải quân Việt Nam HQ 16, nguyên là loại Cutter của lực lượng
Tuần duyên Hoa Kỳ, rời Đà Nẵng lúc 17:50H một trong các chuyến công tác thường
lệ mà thời gian lần nữa không được dự kiến sẽ vượt quá 72 giờ.
Đã không dự liệu là có bất cứ chiến hạm nào thuộc hải quân VN sẽ hiện diện
ngoài Hoàng Sa, trên thực tế, sơ đồ hoạt động hành quân trong ngày 15 cho thấy
tất cả các chiến hạm khác của HQVN ở vào các vị
trí bình thường trong các vùng duyên hải, ngoại trừ một chiến hạm nhỏ đang ở
ngoài Trường Sa.
Lúc 14:40H ngày 15 tháng 1, HQ 16 phát hiện một tàu đánh cá TC trọng tải khoảng
100 tấn, mang số 402 neo gần đảo Cam Tuyền và thấy cờ TC trên đảo.
Sáng ngày hôm sau 16 tháng 1, HQ 16 thám sát các đảo khác trong nhóm Nguyệt Thiềm
và phát hiện người trên đảo Quang
Hòa và tàu thuyền di chuyển chung quanh đảo Duy Mộng.
D.- Khi Vùng 1 Duyên hải nhận được các báo cáo nêu trên, chiến hạm Hải
quân Việt Nam, Khu trục hạm HQ 4 với
toán Biệt hải, nhận lịnh trực chỉ ra nhóm Nguyệt Thiềm vào buổi chiều ngày 16
tháng 1.
Ngày 18 tháng 1, hai chiến hạm trên được tăng cường bởi Tuần dương hạm HQ 5 và
Hộ tống hạm HQ 10. Trước khi
hai chiếc trên đến vùng, chiều ngày 17 tháng 1, hai chiến hạm VN hiện diện
trong vùng phát hiện 2 tàu đánh cá và tiếp theo là 2 tàu tuần tiễu được mô tả
trong nhật ký hành quân như là “chiến hạm”. Phi cơ TC đã bay trên không phận
khu vực 3 lần trong ngày hôm đó.
Sáng ngày hôm sau, 18 tháng 1, phát hiện thêm 2 tàu TC và vào ngày 19 thêm nhiều
tàu TC đến nơi, trong đó có 3 Phi
tiễn đĩnh Komar.
E.-
Đã có cấu trúc gì đó có thể được mô tả như là các cơ sở cố định trên đảo Hoàng
Sa từ khi người Pháp thiết lập đài khí tượng vào năm 1939. Không có công trình
nào được xây dựng gần đây và không có công trình xây dựng nào được dự tính
trong chuyến thăm này, mặc dù toán Công binh từ Vùng 1 Chiến thuật có mặt trên
tàu để nghiên cứu về sự khả thi để xây một phi đạo trên đảo Hoàng Sa. Tuy
nhiên, sự thật này có lẽ Trung Cộng không thể nào biết được.
F.- Nhân viên dân sự DAO Gerald Kosh được giao phó trách nhiệm bồi
dưỡng tình hữu nghị với /và thi hành nhiệm vụ như là một quan sát viên báo cáo
về lực lượng hải quân VNCH ở Đà Nẵng. Khi được Hạm trưởng HQ 16 mời tháp tùng
chiến hạm trong một chuyến công tác đã được dự trù hoàn toàn thông thường thời
gian không quá 72 tiếng đồng hồ, anh ấy đã nhận lời. Cấp trên của anh đã báo
cáo sự việc này lên Tổng lãnh sự Đà Nẵng lúc tàu đang trên đường công tác. Trong
trường hợp này, Tổng lãnh sự đã không phản đối quyết định của Kosh, và chính tôi có thể đã có quyết định tương
tự.
3.-
Những điều giải thích trên cung cấp trực tiếp các câu trả lời cho các câu hỏi của
qúy vị. Từ sự tra cứu chi tiết sổ nhật ký hành quân, cho thấy là trong chiều
ngày 18 tháng 1 Hải quân Việt Nam đã ra lịnh cho các chiến hạm tái chiếm các đảo
mà họ xem như là đã bị Trung Cộng “xâm chiếm”. Sáng ngày 19 tháng 1, một toán
nhỏ Hải kích và các toán lính khác trên chiến hạm hải quân đã đổ bộ lên đảo
Quang Hòa, trên đó lính Trung Cộng đã có mặt và điều này đã đưa đến sự đụng độ
tiếp theo đó. Tôi có lý do để chắc chắn là hành động như vậy sẽ không thể nào được
thực hiện mà không có sự chấp thuận của chính cá nhân Tổng thống Thiệu, người
đã hiện diện tại Đà Nẵng vào lúc đó. Mặc dù chúng ta có thể xem như, hoàn toàn đúng
trong quan điểm của tôi, hành động này là vụng về.
Tôi không tin trong trường hợp ấy chính phủ Việt Nam đã từng có ý định “quân sự
hóa các đảo.” Đó chỉ là một hành động được coi như là phản ứng đối với sự hiện
diện của các lực lượng Trung Quốc trên lãnh thổ mà trong đó gần 200 năm rõ ràng
được xem là thuộc về Việt Nam.
Nhất định Trung Quốc sẽ tuyên bố là Chính phủ Việt Nam đã khiêu khích để xảy ra
cuộc đụng độ, nhưng hồ sơ lưu trữ không
xác nhận là Chính phủ Việt Nam đã có ý định mang quân lên đảo hoặc bằng những cách
khác đe dọa Trung Quốc.
4.-
Tôi nghĩ là chúng ta đang ở trong một tư
thế để bác bỏ hoàn toàn bất cứ những cáo buộc có thể xảy ra cho là Kosh thi
hành sứ mạng nào đó mặc dù Kosh là nạn nhân trong một hoàn cảnh bất hạnh và ông
lên tàu chỉ với ý định cải thiện mối quan hệ giữa ông và người Việt Nam trong một
hải trình thường lệ 72 giờ đến quần đảo Hoàng Sa.
MARTIN
* DAO: Defense Attaché Office – Văn phòng Tùy viên Quốc phòng
- Văn thư 'Secret Saigon 924' from AMEMBASSY Saigon to SECSTATE WASDC_21 January, 1974
No comments:
Post a Comment